Emoties. Ze kunnen soms lastig zijn en soms prachtig zijn, maar het zijn vooral je richtingaanwijzers. Als je ze zo gaat leren zien, kun je er ook veel beter mee leren omgaan en gaan denken: "wat betekenen deze emoties voor mij?" en "hoe kan ik emoties als richtingaanwijzers gaan gebruiken om een vreugdevol leven te creëren voor mijzelf?". Want als ik het heb over jezelf kei goed voelen, gaat het om twee belangrijke zaken. Enerzijds is dit jezelf afvragen "hoe gaat het met mij?" en dus simpelweg je emoties. Anderzijds is dit jezelf afvragen: "Welke emoties volg ik en welke richting word ik op gestuurd?". In deze blog duik ik in de wereld van emoties en hoe je deze het beste kunt gebruiken, dus lees snel verder of beluister mijn podcast over emoties.
Positieve ervaringen en emoties
Gedurende de dag beleven we allerlei ervaringen en dingen die wijzelf als positief en negatief labelen. Dat wat jij als negatief ervaart, kan een ander als positief ervaren. Het gaat erom dat jij leert voelen: Wat ervaar ik nu als negatief, wat ervaar ik als positief en waarom eigenlijk? Een voorbeeld: je gaat naar een vriend of vriendin en hebt daar een positieve beleving. Je komt terug thuis en merkt aan jezelf dat je voelt: "ik heb echt iets positiefs beleefd!". Wat maakt dan dat je dat als positief voor jezelf hebt gelabeld hebt? Wat zijn de facetten die je daar hebt beleefd die positief voelen? Is dat bijvoorbeeld verbinding? Is dat een luisterend oor? Is dat humor? Uit die positieve ervaringen, dus wat jij als positief hebt gelabeld en de dingen die ervoor hebben gezorgd dat jij het positief hebt ervaren, kun je waarden die voor jou belangrijk zijn, destilleren.
Goede ervaringen creëren
Als jij bijvoorbeeld humor als onderdeel van jouw positieve ervaring ziet, dan kan het zomaar zo zijn dat jij humor of speelsheid belangrijk vindt in jouw leven. Dan is het dus belangrijk om bij jezelf na te gaan: "in deze beleving vond ik humor belangrijk en heb ik dat als positief ervaren, dus hoe is het in het algemeen gesteld met speelsheid en humor in mijn leven? Ervaar ik het genoeg? Zoek ik het genoeg op?" Want het gaat er uiteindelijk om dat jij het leven gaat creëren wat bij jou past. Je creëert zelf de belevingen die jij wilt ervaren en zal dat dus ook zelf moeten creëren. Binnen iedere situatie, en hoe je je ook in het algemeen voelt, kun je altijd dingen doen om je beter te laten voelen. Als je dat wil doen, is het belangrijk om te gaan destilleren uit alles wat je meemaakt: "wat is belangrijk voor mij en waar wil ik meer van ervaren? Is dat verbinding? Is dat humor?" En dan kun je dat gaan opzoeken.
Positieve belevingen opzoeken
Als je weet wat jou positieve emoties oplevert, kun je op zoek naar de positieve belevingen die daarbij passen. Als je blij wordt van humor, kun je bijvoorbeeld naar een cabaretvoorstelling gaan. Zo doe je weer een positieve beleving op, beleef je iets wat belangrijk is voor jou en stijg je in je energie. Op deze manier kom je in een positieve spiraal terecht en vanuit dit punt kun je nog betere keuzes gaan maken voor jezelf. Zo ga je steeds vaker denken: "ik heb hier of daar meer behoefte aan" en ga je steeds meer positiviteit uitstralen. En wanneer je meer positiviteit uitstraalt, trek je vaak ook meer positiviteit aan. Wat je uitzendt, krijg je ook vaak op een manier terug. Dus met andere woorden: hoe beter jij helder hebt wat voor jou belangrijk is en hiernaar op zoek gaat, hoe positiever jij je gaat voelen en in een positieve spiraal terecht gaat komen.
Negatieve ervaringen en emoties
Op deze manier kun je ook je negatieve ervaringen en emoties beter gaan plaatsen en inzetten. Een voorbeeld: je hebt een enorme rotdag op werk en labelt deze dag en ervaring dus als negatief. Wat is dan hetgene wat ervoor heeft gezorgd dat jij die rotdag hebt? Zoek daar eens de elementen van op die het voor jou een rotdag maakten. Was het de werkdruk? Was het dat je door die werkdruk je werk niet kon doen zoals jij wilde? Was het een collega die zat te zeuren? Vanuit die antwoorden kun je gaan destilleren wat je er precies vervelend en negatief aan vond. En dan kun je je ook afvragen: "wat is dan hetgeen wat ik wél wil?" Dan is jouw wens hierin jouw verlangen. Dat kan bijvoorbeeld zijn: voldoende tijd om je werk te doen op jouw manier, makkelijker werk of een ander gevoel bij je werk. Als je je verlangen achterhaalt, kun je gaan kijken hoe je deze kunt gaan opzoeken en hier stappen in kunt gaan zetten zodat je weer positieve ervaringen kunt opdoen. Het is hiervoor essentieel dat je helder krijgt wat jouw verlangen is zodat je daar doelen voor kunt stellen en acties bij kunt bedenken. Soms kom je er dan achter dat dit toch niet je verlangen was en dat er nog een dieper verlangen onder zit. Zo kun je je emoties steeds beter gaan ontleden en bij jezelf gaan aanvoelen en herkennen wat je verlangens zijn.
Emoties als richtingaanwijzers gebruiken
Op deze manier kun je emoties steeds beter als richtingaanwijzers gaan zien. Wanneer je kijkt naar de positieve belevingen en de waarden en verlangens die daarbij horen, kun je je afvragen "is daar genoeg van in mijn leven en/of hoe kan ik hier meer van creëren?". Aan de andere kant kun je bij de negatieve ervaringen en de dingen die je niet meer wil, ook verlangens achterhalen en daar meer van gaan creëren. Dus zo kun je heel bewust jouw leven gaan vormgeven. Essentieel daarbij is wel dat je hier echt acht op gaat slaan en je bewust wordt van jouw emoties en hier actie op gaat ondernemen.
Piekeren en emoties
We voelen ook allemaal wel eens dat we even geen regie voelen over onze emoties en in cirkels rond blijven draaien. Dat je continu hetzelfde blijft doen of denken en in eenzelfde cirkel blijft draaien. Dit gebeurt bijvoorbeeld ook met piekeren. Er zijn allerlei psychologische oefeningen rondom het stoppen van piekeren, maar daarnaast kun je je ook afvragen: "waar pieker ik nou eigenlijk precies over en wat wil dat mij vertellen? Welk verlangen zit daaronder? Wat heb ik eigenlijk aan te kijken en wat heb ik misschien wel aan te gaan? En kan ik dat zelf? Of heb ik daar hulp bij nodig?". Emoties kunnen dus heel mooi dienen als richtingsaanwijzers, ook bij emoties als piekeren. Zo kunnen ze je helpen als begeleidingsysteem naar een leven dat klopt voor jou.
Emoties mogen er zijn
Emoties zijn nodig als richtingaanwijzers en mogen er, wat mij betreft, ook volledig zijn. Ik heb zelf heel veel emoties meegemaakt de afgelopen jaren met het verlies van mijn vader en zusje. Bij rouw komt natuurlijk heel veel emoties kijken, die er ook gewoon moeten zijn. Er is simpelweg heel veel verdriet als er iemand overlijdt en daar doorheen gaan is wat mij betreft ook heel erg nodig. Dit soort verdriet geldt voor iedere vorm van rouw: scheiding, verloren vriendschappen of relaties of een baan verliezen. Dat zijn allemaal belangrijke momenten in je leven waar verdriet, angst of boosheid uit kan vloeien. En alles mag er zijn. Vooral als het een intense emotie is als rouw of woede: ga de emotie maar helemaal beleven en doorleven en niet rationaliseren. Op het moment dat je je emotie hebt doorleeft, kun je jezelf rustig gaan afvragen: wat wilde deze emotie mij nou eigenlijk vertellen?
Emoties laten gaan en rationaliseren
Heftige emoties zoals rouw en woede kunnen heel lastig zijn om eruit te laten. Woede en verdriet over wat je overkomt en waar je je machteloos over voelt bijvoorbeeld. Dit was ook wat mijn zusje Karlijn had. Zij had natuurlijk enorm veel boosheid over wat haar overkwam. Als die woede haar overkwam, ging zij bijvoorbeeld naar de waterkant. Daar ging ze dan staan schreeuwen en dan kwam alle woede en al het onderliggende verdriet eruit. Zodra dit allemaal eruit was, kon ze zichzelf rustiger afvragen: "wat wilde deze emotie mij nu vertellen?". In haar geval was het helaas geen verlangen dat ze kon inwilligen omdat ze niet haar eigen leven kon verlengen. Wat ze wel kon doen, was haar tijd hier op aarde zo waardevol mogelijk maken. Dus heeft zij steeds weer gedacht: "wat wil ik dan nu nog doen en beleven?". En vanuit daar heeft ze toch dat stuk nog heel mooi kunnen vormgeven en heeft ze uiteindelijk, na heel veel boosheid en verdriet, een soort vrede gevonden met haar lot. Ook zij heeft dus heel veel gebruik gemaakt van haar emoties als begeleidingssysteem.
Zelf oefenen met je emoties
Ga het eens voor jezelf na. Wat beleef je nou op een dag? Beleef je dat als positief of als negatief? En waar zitten dan die verlangens van jou? Als je iets als negatief beoordeelt, wat is dan dat verlangen waar nu niet aan voldaan wordt? Als je iets als positief labelt, is er dan genoeg van op dit moment in jouw leven? Of zou je daar wel meer van willen? En hoe kun je dat gaan inrichten in je leven? Zo kun je dus jouw eigen leven gaan vormgeven precies zoals het goed voelt voor jou, zodat jij jezelf ook kei goed gaat voelen.